Donostiako topoaren lur azpiko saihesbide berria 2025erako aurreikusita dago, eta orain beste obra bat egin behar da Euskotrenen sareko salgaien trafikoa mantentzeko.
Euskal Trenbide Sarea (ETS) “ohartu” berri da hiriaren erdialdea zeharkatzen duen saihesbideak (Lugaritz, Bentaberri, Kontxa eta Easo) malda handiak dituela. Malda horiek Bilborako eta Hendaiarako trenbideetan dabiltzan merkantzia trenak erabiltzea eragozten dute (duela urtebete, hiria zur eta lur utzi zuten Zubieta kalean ura eta hondarra aurkituko zituztela konturatu zirenean, zegozkien zuloekin).
Salgaien garraiorako proiektu berria burugabekeria baten gainean eraiki da, eta agian, hirirako onena topoaren lanak gelditzea da, eta berrabiaraztea eragile sozial eta politiko guztiekin adostuta.
Merkantziak garraiatzeko lurpeko adar berri bat gaitzeko, ETSren azterketak bi aukera aurreikusi ditu; baina ‘2. alternatiba’ baztertuta, ETSk ‘1D’ aukeraren aldeko apustua egin du, Errondo kaleko egungo irteeratik (lur azpitik), topoaren egungo trazadurarekin lotuta, Morlans/Errondo pasealekuan, Anoetarantz, eskuinerako bihurgune baten trazaduraren bidez, hori ere lurpean. 1D izeneko irtenbide horrek, 14,5 milioi euroko kostua izango luke, lizitazioaren oinarrizko aurrekontuaren arabera, BEZa barne, eta 24 hilabeteko egikaritze epea. Merkantzien adar horrek Lugaritz-Errondoko egungo tunela mantentzea dakar.
2016ko otsailaren 3an, Aieteko Topalekuan, Lantxabek egindako alegazioak entzun zituzten ETSko zuzendaritzako Julian Ferrazek eta Gorka Eraña komunikazio zuzendariak: Lantxabek Lugaritz Mirakontxa-Easo saihesbidearen aurka, autobus garraiatzaileen alde, eta erreferendum bikoitza ezarri behar zela; Donostiako herritarrei galdetzea ea topoaren saihesbidearekin ados dauden, eta hala balitz, auzotarrei galdetzea ea Aieten nahi duten geltoki bat.
Bagenekien ETSren zuzendaritzak ez zituela gure alegazioak onartuko. Era berean, egungo Hegoaldeko saihesbideak (LugaritzAmara) erdialdea zeharkatzen duen bidea zerbitzuan sartzean, bidaiarien zirkulazioa galduko lukeela jakinarazi zuten. ETSkoek Lugaritzeko adarra Amarara salgaien trafikorako bideratzeko aukera aztertu zuten, eta onartu egin zuten topoaren erabileraren emaitzak onak zirenean, eta Aieten eskaria handitzen zenean, adar hori bidaiarientzat ere erabil zitekeela.
Lugaritzeko egungo tunelaren parean, parrokia eta kultur etxearen artean geltoki bat eraikitzeaz hitz egin zen dagozkion ingeniaritza lanekin, eta horrela, adarra bidaiarientzako ere erabil zitekeen, Aiete hiriko eta probintziako gainerakoekin lotzeko.
Bost urte geroago, salgaien trafikoaz hitz egiten da berriro. Lasartetik datozen bidaiari trenak Bentaberriko geltokirantz joango dira, eta merkantzia trenak Lugaritzeko tunel zaharretik Errondo eta Anoetarantz. Topoaren saihesbidea amaituko al da egunen batean? Salgaien adarrak bidaiariak garraiatzeko balioko du etorkizunean?
2021/10/01
Felix Perez, Lantxabe Auzo Elkartea